Walka z wyczyńcem polnym
Wyczyniec polny (Alopecurus myosuroides, nazwy potoczne i ludowe: lisia kita, lisi ogon) to obecnie jeden z najgroźniejszych chwastów jednoliściennych występujących w zbożach ozimych w Polsce. Jego silne właściwości konkurencyjne, odporność na wiele substancji czynnych herbicydów oraz zdolność do długotrwałego przetrwania nasion w glebie sprawiają, że jest trudnym przeciwnikiem w uprawach rolniczych. Szacuje się, że jego ekspansja sięga prawie 0,5 mln ha najlepszych gleb w Polsce.
Występowanie:
- głównie na polach uprawnych w zbożach ozimych, rzadziej jarych, czasem w rzepaku, coraz częściej spotykany w innych uprawach,
- preferuje miejsca wilgotne, gleby żyzne, zlewne, ciężkie, gliniaste, o zaburzonych stosunkach wodno-powietrznych,
- północno-wschodnia część Polski (Warmia, Mazury),
- zachodnia i północno-zachodnia część Polski (Wielkopolska, Dolny Śląsk, Pomorze Zachodnie),
- Żuławy Wiślane i rejony depresyjne,
- część Kujaw i Opolszczyzny,
- obszary z dominacją pszenicy ozimej, szczególnie w monokulturach lub uproszczonych płodozmianach.
Charakterystyczne cechy rozpoznawcze w polu:
Skuteczne strategie ograniczania wyczyńca polnego:
- Metody agrotechniczne (najskuteczniejsze w długim okresie):
- orka(z przedpłużkiem) – ogranicza liczbę nasion w wierzchniej warstwie,
Fot. Pług producent Unia, model Ibis Vario Plus + wyposażenie opcjonalne przedpłużki. - opóźniony termin siewu pszenicy ozimej – redukcja presji wyczyńca do 90%,
- wyższa norma wysiewu i dobór konkurencyjnych odmian.
Zabiegi stymulujące wschody chwastów po żniwach, płytka uprawka broną talerzową, zgrzebłem oraz glifosat w dawce zalecanej wg etykiety, dawka powinna uwzględniać dodatek kondycjonera cieczy roboczej Stablix pH 0,2 l/ha.
Zmianowanie z rzepakiem lub kukurydzą, unikanie pszenicy po pszenicy.
Herbicydy i strategia antyodpornościowa
- flufenacet 500 g/l,
- działanie doglebowe, zastosowanie BBCH 00–19,
- mezosulfuron metylowy30 g/l, ALS inhibitor,
- stosowanie w fazach późnojesiennych i wiosennych, dawka: 0,5 l/ha,
- uzupełnienie dla zabiegów przed- i powschodowych, skuteczny na wyczyńca, miotłę zbożową i życicę.
Wnioski praktyczne:
- Ważne jest monitorowanie zachwaszczenia jesienią: rozpoznanie kluczowe do skutecznego zwalczania.
- W regionach z wysokim nasileniem – łączenie uprawy orkowej z opóźnionym siewem i doborem herbicydów.
- Stosowanie rotacji substancji czynnych i strategii – nie polegać na jednym mechanizmie.
Zachęcanie rolników do planowania strategii ochrony przed sezonem!
UWAGA!
Strategia zwalczania wyczyńca oraz innych chwastów jednoliściennych ma odniesienia w wynikach doświadczeń polowych:
- Doświadczenia prowadzone przez dr inż. Marek Reich w 2018-2021 Żuławy Wiślane oraz Warmia gm. Sępopol.
- Moss S. (Rothamsted Research, UK) – badania nad odpornością i strategiami ograniczania.
Pamiętajmy proszę, że na skrajnie trudnych plantacjach (silna presja + „odporności”) ważne jest zintegrowane działanie: metody agrotechniczne + metody chemiczne.
Dobrze prowadzona agrotechnika i strategia herbicydowa mogą znaczną miarą ograniczyć ekspansję wyczyńca.
