Zwalczanie trudnych chwastów w zbożach ozimych na wiosnę – skuteczne metody, terminy i rozwiązania.

Dlaczego zwalczanie chwastów w zbożach ozimych na wiosnę jest tak ważne?

Wiosenne chwasty zimujące są wyjątkowo konkurencyjne, ponieważ zaczynają wegetację wcześniej niż pszenica, żyto czy pszenżyto. Oznacza to, że:

• szybciej pobierają składniki pokarmowe,
• ograniczają rozwój systemu korzeniowego zbóż,
• obniżają krzewienie i liczbę kłosów,
• utrudniają przewiewność łanu i zwiększają ryzyko chorób,
• mogą komplikować zbiór i obniżać jakość ziarna.

Badania wykazują, że np. przytulia czepna może powodować straty plonu pszenicy na poziomie 25–50%, a chaber bławatek i mak polny – od 4% do nawet ponad 30%.

Jakie są najgroźniejsze chwasty wiosenne w zbożach ozimych?

Chaber bławatek – coraz większy problem w Polsce

Chaber jest jednym z najtrudniejszych chwastów do zwalczenia w zbożach. Tworzy sztywną, wysoką łodygę, która wynosi się ponad łan. Największy problem stanowią pola, na których gatunek ten wschodzi masowo i konkuruje ze zbożem od wczesnej wiosny.

Mak polny – chwast o wysokiej plenności

Mak szybko rośnie, tworzy dużą liczbę nasion i świetnie radzi sobie zarówno na glebach lekkich, jak i średnich. Wiosną wchodzi w intensywny wzrost, utrudniając ochronę plantacji.

Przytulia czepna – wróg numer jeden w zbożach

To chwast idealnie przystosowany do zbóż ozimych. Oplata rośliny, zwiększa wilgotność w łanie, utrudnia zbiór, a jej konkurencyjność jest jedną z najwyższych wśród chwastów dwuliściennych.

Gwiazdnica pospolita – niewinna tylko z wyglądu

Zimuje, rusza bardzo wcześnie i tworzy gęste kobierce. Wiosną potrafi szybko zdominować międzyrzędzia i konkurować z młodymi roślinami zbóż.

Chwasty rumianowate (maruna, rumian) – dominatorzy łanu

Gatunki z rodzaju Matricaria i Tripleurospermum należą do najbardziej uciążliwych chwastów w pszenicy. Tworzą dużą masę zieloną i znacząco utrudniają zbiór kombajnem.

Odporność chwastów na sulfonylomoczniki – dlaczego warto zachować równowagę?

Herbicydy z grupy ALS, w tym sulfonylomoczniki, od lat pozostają jednymi z najważniejszych i najskuteczniejszych narzędzi w ochronie zbóż ozimych przed chwastami dwuliściennymi. W wielu sytuacjach wciąż zapewniają bardzo dobre efekty, zwłaszcza gdy są stosowane:

• we właściwej fazie chwastów,
• w odpowiednich warunkach pogodowych,
• w zalecanych dawkach.

W ostatnich latach notuje się jednak pojedyncze przypadki obniżonej wrażliwości niektórych populacji chabra bławatka, maku czy przytulii, co nie oznacza, że herbicydy ALS przestały działać. To naturalny proces dotyczący wszystkich intensywnie stosowanych grup herbicydów.

Dlatego zaleca się racjonalną rotację mechanizmów działania oraz okazjonalne stosowanie mieszanin substancji o różnym punkcie uchwytu, aby utrzymać długofalową skuteczność programów ochrony.

Czy termin zabiegu BBCH 31-32 to „ostatni moment”?

W polskich warunkach pogodowych przeprowadzenie zabiegu wcześnie wiosną nie zawsze jest możliwe. Opady, przymrozki czy nadmierna wilgotność gleby mogą opóźnić wjazd opryskiwacza.

W tym czasie chwasty:

• osiągają duże rozmiary,
• zaczynają dominować nad zbożem,
• wybijają pędy i pąki kwiatowe.

Dlatego kluczowe jest stosowanie herbicydów, które zachowują wysoką skuteczność:

→na duże chwasty
→ w późnym terminie
→ nawet do BBCH 32 (drugie kolanko).

Jak skutecznie zwalczać chwasty w zbożach ozimych?

1. Regularny monitoring pola

Obserwuj wschody chwastów już od końca zimy, aby ocenić ich fazę i dominujące gatunki.

1. Dobór herbicydu pod konkretne chwasty

Chaber, mak, przytulia czy rumiany reagują najlepiej na różne substancje czynne. Dobierz środek do aktualnej sytuacji na polu.

1. Rotacja mechanizmów działania

Stosuj naprzemiennie różne grupy herbicydowe, aby nie dopuszczać do osłabienia skuteczności.

1. Zwalczanie młodych chwastów

Najwyższą efektywność uzyskuje się, gdy chwasty są małe i intensywnie rosną.

1. Elastyczność terminu – możliwość oprysku do BBCH 32

To cecha szczególnie cenna w sezonach z niestabilną pogodą lub opóźnioną wiosną.

Podsumowanie – jakie rozwiązanie sprawdzi się w BBCH 31–32?

Jeżeli chwasty w zbożach ozimych (chaber bławatek, mak polny, przytulia czepna, gwiazdnica, rumiany) są już mocno rozwinięte, a zabieg został przesunięty do fazy BBCH 31–32, warto sięgnąć po herbicydy:

• działające nalistnie,
• skuteczne na duże chwasty,
• łączące różne mechanizmy działania,
• zarejestrowane do stosowania do drugiego kolanka.

Jednym z praktycznych rozwiązań do takiego zastosowania jest Hapi 250 EC, który łączy fluroksypyr, chlopyralid i florasulam. Dzięki szerokiemu spektrum działania i możliwości stosowania do BBCH 32, może być skutecznym narzędziem w walce z najtrudniejszymi chwastami wiosennymi w zbożach ozimych, szczególnie w sezonach z opóźnionymi zabiegami.

Autor tekstu dr inż. Marek Reich.