Ściernisko kukurydziane – źródło próchnicy i składników pokarmowych

Po żniwach kukurydzy na polu pozostaje imponująca ilość masy organicznej – łodygi, liście i korzenie to nie tylko odpady, ale cenne źródło składników odżywczych. Te resztki pożniwne kukurydzy mają znaczący wpływ na glebę, ponieważ ta naturalna materia organiczna stanowi fundament dla budowy próchnicy, poprawy struktury gleby i zwiększenia jej żyzności.

Właściwe zagospodarowanie resztek pożniwnych to realna korzyść dla rolnika:
Oszczędność na nawożeniu – dzięki uwolnieniu azotu, fosforu i potasu z rozkładającej się biomasy.
Inwestycja w poprawienie jakości gleby – próchnica poprawia retencję wody, aktywność biologiczną i zdolność gleby do magazynowania składników pokarmowych.
Zrównoważone rolnictwo – mniejsze zużycie nawozów mineralnych to krok w stronę ekologicznej produkcji.

Zadbaj o to, by resztki pożniwne nie zostały zmarnowane. Włącz je do strategii nawożenia i popraw kondycję gleby na przyszłe sezony!

Sezon 2025 to rekordowe zbiory kukurydzy. Niezależnie od poziomu cen ziarna w skupie, optymalne wykorzystanie resztek pożniwnych jest zawsze ekonomicznie uzasadnione. Próchnica glebowa, powstająca w wyniku ich rozkładu, ma wartość niezależną od wahań rynkowych. To trwały kapitał produkcyjny gospodarstwa.

Próchnica to magazyn wody, składników pokarmowych, lepsza struktura gleby i większa odporność roślin na stresy!

Resztki pożniwne to cenny substrat dla rozwoju mikroorganizmów, które uczestniczą zarówno w procesach mineralizacji jak i humifikacji (syntezy związków próchnicznych).

Próchnica to najbardziej wartościowa część materii organicznej gleby. Wpływa na jej strukturę poprzez budowę trwałych agregatów glebowych. Sprzyja to lepszej porowatości gleby i zdolności do zatrzymywania wilgoci. Podniesienie poziomu próchnicy o 0,5% zwiększa pojemność wodną gleby od 45 do nawet 80 t wody/ha – równowartość 4,5 mm – 8 mm opadu deszczu. W najbardziej krytycznych fazach wzrostu roślin, stanowi to istotny czynnik ograniczający suszę. Próchnica to także swoisty magazyn składników pokarmowych. Są one uwalniane stopniowo, w miarę potrzeb roślin.

 

Czy plon zebrany z pola to jedyny zysk z uprawy?

Przy plonie ziarna kukurydzy na poziomie 10 t/ha, w glebie pozostaje nawet 17-20 ton suchej masy resztek pożniwnych. Zawierają one tyle cennych składników odżywczych co pełna dawka obornika. Dostarczają do gleby: 160 kg azotu, 70 kg fosforu i 300 kg potasu. Stanowi to ekwiwalent nawozów mineralnych odpowiadający dawce na hektar:

• 403 kg saletry amonowej
• 292 kg Polifoski 8-24-24
• 383 kg soli potasowej

W ten sposób, udostępniamy dla kolejnych upraw składniki pokarmowe o wartości blisko 2 150 zł. Jest to nasz dodatkowy zysk, przynoszący realne oszczędności w uprawie. Jednocześnie wzbogacamy glebę w próchnicę, poprawiamy jej strukturę i aktywność biologiczną. Pozbywamy się również ryzyka przenawożenia czy wzrostu zasolenia gleby, tak jak ma to miejsce w przypadku stosowania nawozów mineralnych.

Pełen proces mineralizacji składników pokarmowych z resztek pożniwnych trwa ok. 3-4 lata. Większość składników – nawet 60% potasu, 25-30% azotu i 20% fosforu – może być udostępniona już w pierwszym roku. Tempo przemian zależy od aktywności mikroorganizmów glebowych oraz warunków środowiskowych.

Co spowalnia rozkład ścierniska kukurydzianego?

Słoma kukurydziana charakteryzuje się wysoką zawartością ligniny i celulozy – związków węgla bardzo odpornych na rozkład biologiczny. Dodatkowo zawiera mało azotu – ma bardzo szeroki stosunek C:N (60:1). Taka proporcja utrudnia rozwój mikroorganizmów, które potrzebują azotu do budowy swojej biomasy. Tempo rozkładu resztek pożniwnych ograniczają również czynniki środowiskowe i agrotechniczne – monokultura, intensywna uprawa, susza, zalania gleby czy wysokie temperatury. Obniżają one liczebność i aktywność enzymatyczną mikroorganizmów. W efekcie, resztki kukurydziane długo zalegają na polu, utrudniają uprawę i opóźniają obieg składników pokarmowych w glebie.

 

Efektywność mineralizacji i humifikacji jest uzależniona od poziomu aktywności mikroflory glebowej.

Mikroorganizmy stanowią podstawę życia w glebie. To one odpowiadają za rozkład resztek pożniwnych. Niezwykle ważne jest zachowanie równowagi biologicznej tych przemian. Szybka mineralizacja, stymulowana azotem mineralnym, prowadzi do gwałtownego rozwoju mikroflory glebowej, również patogenów. Mikroorganizmy intensywnie metabolizują węgiel, co ogranicza jego zatrzymanie w biomasie i nasila emisję CO₂. W efekcie proces humifikacji zostaje zahamowany, a dominuje mineralizacja. Gleba traci więc stopniowo materię organiczną, staje się bardziej podatna na zakwaszenie, erozję i przesuszenie, a rośliny gorzej wykorzystują dostępne składniki.

Aby procesy w glebie przebiegały w sposób zrównoważony, należy stworzyć warunki sprzyjające wolniejszemu, biologicznemu rozkładowi resztek roślinnych. Kluczowe jest ograniczenie dawek azotu mineralnego na ściernisko – jego nadmiar przyspiesza mineralizację. Zamiast tego warto stosować preparaty biologiczne, które wprowadzają do gleby pożyteczne bakterie, odpowiedzialne za proces humifikacji. W miarę jak mikroorganizmy rozkładają celulozę i ligninę, węgiel ulega stopniowej mineralizacji, a azot zostaje zatrzymany w komórkach bakterii lub w glebie w formach organicznych i mineralnych. W efekcie zmniejsza się ilość węgla w stosunku do azotu i wzrasta efektywność procesu humifikacji. Mikroorganizmy rozkładają resztki roślinne na proste związki organiczne a następnie w procesach biochemicznych, przekształcają je w bardziej złożone i trwałe cząsteczki – związki próchniczne. To one odpowiadają za strukturę, pojemność wodną i zdolność gleby do zatrzymywania składników pokarmowych.

Doskonałym rozwiązaniem dla intensyfikacji tych procesów jest aplikacja preparatu BaktoKompleks. Zawiera on 5 szczepów wyselekcjonowanych bakterii glebowych z rodzaju Bacillus, w koncentracji 1 000 000 000 jtk/ml. Aplikację można wykonać bezpośrednio na ściernisko lub w trakcie uprawy pożniwnej, mieszając produkt z glebą. Zalecana dawka 1l/ha.

 

BaktoKompleks w glebie – korzyści dla roślin:

1.Przyspieszenie mineralizacji resztek pożniwnych i szybkie uwalnianie składników pokarmowych, w formach dostępnych dla roślin. W praktyce oznacza to ograniczenie strat cennych pierwiastków i oszczędności w nawożeniu.

2. Poprawa jakości gleby poprzez tworzenie struktury gruzełkowatej, co sprzyja rozwojowi korzeni i zapewnia lepsze warunki do kiełkowania i wzrostu roślin.

3. Zwiększenie zdolności gleby do akumulacji wody. Rozkład materii organicznej prowadzi do powstania związków humusowych, które działają jak gąbka – wiążą i zatrzymują wodę z pierwiastkami pokarmowymi w glebie.

4. Korzystny wpływ na wzrost roślin. Bakterie poprawiają dostępność składników pokarmowych i stymulują rozwój korzeni bocznych. Pozwala to roślinom pobierać więcej wody i minerałów z głębszych warstw profilu glebowego.

5. Poprawa zdrowotności gleby poprzez wsparcie liczebności i bioróżnorodności pożytecznej mikroflory. Efektem są silniejsze, bardziej odporne rośliny.

6. Ograniczenie erozji. Substancje humusowe i aktywne mikroorganizmy zwiększają spójność cząstek glebowych, chroniąc wierzchnią warstwę gleby przed wymywaniem i degradacją. W dłuższej perspektywie przekłada się to na utrzymanie żyzności gleby i stabilności plonów.

Prawidłowe rozdrobnienie resztek pożniwnych kukurydzy i ich dokładne wymieszanie z glebą znacznie przyspiesza proces rozkładu materii organicznej. Drobno pocięte fragmenty łodyg i liści mają większą powierzchnię kontaktu z mikroorganizmami glebowymi, co intensyfikuje procesy mineralizacji i humifikacji. Zabiegi te zmniejszają dodatkowo presję omacnicy prosowianki. Brak w glebie odpowiednich warunków zimowania, ogranicza populację tego szkodnika w kolejnym sezonie.

 

W celu intensyfikacji procesów biologicznych zachodzących w glebie, zabieg można uzupełnić o Naturvital Plus – skoncentrowane kwasy humusowe. Aplikacja poprawia warunki glebowe i jest naturalnym aktywatorem mikroflory. To kompletny system regeneracji gleby.

 

W dobie wysokich kosztów nawozów i zmiennych warunków pogodowych to właśnie biologia staje się najtańszym i najskuteczniejszym narzędziem w rękach rolnika. Prawidłowe zagospodarowanie ścierniska po kukurydzy przyśpiesza obieg pierwiastków w glebie. Pozwala to roślinom na wykorzystanie naturalnych zasobów pokarmowych i ograniczanie potrzeb nawożenia mineralnego.