Pszenica ozima to gatunek, w którym występuje duża różnorodność genetyczna. Odmiany pszenicy ozimej oprócz cech morfologicznych różnią się zimotrwałością, odpornością na choroby, wymaganiami glebowymi i jakością technologiczną ziarna. W zależności od potrzeb gospodarstwa można wybrać odmiany jakościowe lub z przeznaczneniem na paszę. Różnorodność dostępnych odmian pszenicy ozimej umożliwia precyzyjne dopasowanie materiału siewnego do celów produkcji i specyfiki stanowiska.
Dobór odmiany pszenicy ozimej – na co zwrócić uwagę?
Decyzja o tym, jaka odmiana pszenicy zostanie wysiana, to jeden z najważniejszych wyborów w gospodarstwie.
Potencjał plonowania
Jest to główny czynnik, który definiuje możliwość osiągnięcia wysokiego plonu.
Zimotrwałość
Najlepsza odmiana pszenicy ozimej powinna łączyć wysoki potencjał plonowania z wysoką zimotrwałością i wysoką jakością ziarna. Pomimo braku mroźnych zim nie warto ryzykować i wybrać odmianę o wysokiej ocenie zimotrwałości – minimum 4.
Odporność na choroby pszenicy ozimej
Odmiany różnią się tolerancją na septoriozy, mączniaka, rdzę brunatną czy fuzariozy. Wysoka tolerancja ogranicza ryzyko strat i zmniejsza potrzebę wykonywania zabiegów chemicznych, zwłaszcza na choroby kłosa – trudne do zwalczania zabiegami chemicznymi. Bardzo ważną cechą jest odporność na wyleganie, dzięki czemu podczas żniw nie ponosimy strat związanych z wylegniętym łanem.
Wymagania glebowe
Dzięki możliwości wyboru odmiany pszenicy ozimej na słabsze gleby Możemy uzyskać zadowalający plon o wysokiej jakości ziarna. Dzięki takim odmianom, pszenica ozima na słabe gleby zachowuje zdolność do stabilnego plonowania, nawet w warunkach stresowych.
Przeznaczenie
Warto uwzględnić kierunek użytkowania – pszenica ozima do siewu w gospodarstwach może mieć różne przeznaczenie, warto wybrać odmianę, która łączy wysokie plonowanie i wysoką jakość ziarna lub dopasować ją do swoich preferencji.
Nowości hodowlane
Najnowsze odmiany pszenicy ozimej często charakteryzują się lepszą zdrowotnością i wyższym potencjałem plonowania od odmian będących już wiele lat na rynku.
Siew pszenicy ozimej
Siew pszenicy ozimej powinien być wykonany w optymalnych warunkach wilgotności i przy dobrze przygotowanej glebie. Prawidłowa obsada i odpowiednia głębokość siewu nasion pszenicy ozimej w glebie decydują o sile wschodów i budowie łanu.
Głębokość siewu pszenicy ozimej
Rekomendowana głębokość siewu pszenicy ozimej to 2–3 cm na glebach cięższych i 3–4 cm na glebach lżejszych. Zbyt płytki siew zwiększa ryzyko wymarznięcia węzła krzewienia, a zbyt głęboki wydłuża czas wschodów i osłabia rośliny.
Pszenica ozima – termin siewu
Optymalny termin siewu pszenicy ozimej przypada na drugą połowę września, z korektą zależną od regionu i warunków glebowych. Warto znać optymalny termin siewu pszenicy ozimej, aby maksymalizować potencjał plonowania – w zależności od regionu te terminy są różne.
Wysiew pszenicy ozimej na hektar
Norma wysiewu pszenicy ozimej na hektar zależy od odmiany, masy tysiąca ziaren i terminu siewu. Średnio wynosi 110–220 kg nasion pszenicy ozimej/ha, ale w przypadku opóźnionego terminu warto zwiększyć ilość wysiewu pszenicy ozimej na hektar, aby zrekompensować słabsze krzewienie.
Nawożenie pszenicy ozimej
Nawożenie pszenicy ozimej powinno być dostosowane do zasobności gleby i zakładanego plonu. Fosfor i potas najlepiej stosować przedsiewnie, aby wspierały rozwój systemu korzeniowego. Azot dzieli się na dawki – pierwsza wspiera krzewienie, druga budowę kłosa, a trzecia zawartość białka. Nawożenie pszenicy ozimej uzupełniane jest o mikroelementy, które zwiększają odporność roślin na stres i choroby pszenicy ozimej.
Ochrona pszenicy ozimej
Ochrona pszenicy ozimej powinna być kompleksowa i obejmować zabiegi herbicydowe, fungicydowe, insektycydowe oraz regulacji wzrostu. W integrowanej produkcji roślin kluczowe znaczenie ma wybór odmian pszenicy ozimej o wysokiej zdrowotności i stosowanie monitoringu plantacji. Choroby pszenicy ozimej należy zwalczać zgodnie z progami ekonomicznej szkodliwości, aby utrzymać opłacalność uprawy i jakość ziarna.
Jakie choroby pszenicy są największym zagrożeniem?
Do najgroźniejszych należą choroby pszenicy ozimej takie jak septoriozy liści i septorioza plew, rdze, mączniak prawdziwy i fuzariozy kłosów. Choroby pszenicy ozimej wpływają nie tylko na wysokość plonu, ale także na jakość ziarna, dlatego kluczowe jest monitorowanie plantacji i wdrażanie ochrony w optymalnym terminie.
